ماده ۳۵ (اصلاحی ۱۴۰۲/۵/۱) ـ وزارت کشور زیرنظر هیأت اجرائی مرکزی، مجری انتخابات است. وزیر کشور موظف است بهگونهای برنامهریزی نماید که حداقل ششماه قبل از پایان دوره مجلس و ۲۰ روز پیش از ثبتنام داوطلبان، هیأت اجرائی مرکزی را با ترکیب زیر تشکیل دهد:
۱ ـ وزیرکشور (رئیس هیأت)
۲ ـ دادستان کل کشور
۳ ـ وزیر اطلاعات
۴ ـ رئیس سازمان اطلاعات سپاه
۵ ـ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
۶ ـ رئیس ستاد انتخابات کشور
۷ ـ رئیس سازمان ثبت احوال کشور
۸ ـ شش ¬نفر از شخصیت های دینی، سیاسی، فرهنگی ـ اجتماعی، علمی، اقتصادی و حقوقی در سطح ملی به¬عنوان معتمدان مردمی به¬ گونهای که حتیالامکان یک¬ نفر از هر یک از حوزههای مذکور در آن حضور داشته باشد.
تبصره ۱ ـ نماینده شورای نگهبان می¬ تواند در جلسات هیأت اجرائی مرکزی بدون حقرأی حضور داشته باشد.
تبصره ۲ ـ جلسات هیأت اجرائی مرکزی با حضور حداقل یازده¬ نفر رسمیت می یابد و مصوبات آن با رأی حداقل نه ¬نفر از اعضای حاضر معتبر است.
تبصره ۳ ـ اولین جلسه هیأت اجرائی مرکزی با دعوت وزیر کشور تشکیل میشود و نائبرئیس از بین اعضای هیأت با اکثریت آراء انتخاب میشود. مسؤولیت دبیری هیأت اجرائی مرکزی با دبیر ستاد انتخابات کشور خواهد بود که با پیشنهاد وزیرکشور و تأیید هیأت اجرائی مرکزی انتخاب میشود.
تبصره ۴ ـ هیأت اجرائی مرکزی موظف است کلیه صورت جلسات و مصوبات خود را به هیأت مرکزی نظارت ارسال نماید. تصمیمات هیأت اجرائی مرکزی انتخابات نباید موجب تداخل در وظایف و اختیارات نظارتی هیأت مرکزی نظارت شود؛ در غیر این¬صورت تصمیمات مذکور باطل و هرگونه اقدامی در این جهت ممنوع است. مرجع تشخیص موضوع این تبصره، هیأت مرکزی نظارت است.
تبصره ۵ ـ هیچیک از اعضای هیأت اجرائی مرکزی نمی¬ تواند داوطلب انتخابات شود.
ماده ۳۶ (الحاقی ۱۴۰۲/۵/۱) ـ بهمنظور تعیین معتمدان مردمی هیأت اجرائی مرکزی، وزیر کشور در مجموع سی¬نفر از شخصیت های دینی، سیاسی، فرهنگی ـ اجتماعی، علمی، اقتصادی و حقوقی کشور را که دارای صلاحیت های مندرج در ماده (۳۳) این قانون باشند، به عنوان معتمد به هیأت مرکزی نظارت معرفی میکند. پس از تأیید هیأت مرکزی نظارت با رعایت تبصره ¬های (۱) و (۲) این ماده وزیر کشور حداکثر ظرف یک¬ هفته، جلسهای با حضور نماینده هیأت مرکزی نظارت و حداقل دو¬سوم معتمدان مذکور تشکیل می دهد که ضمن آن شش ¬نفر معتمدان هیأت اجرائی مرکزی با رأی مخفی و اکثریت نسبی معتمدان به عنوان عضو اصلی و سه¬ نفر عضو علی البدل به ترتیب آراء انتخاب میشوند.
تبصره ۱ ـ هیأت مرکزی نظارت موظف است با أخذ نظر مراجع ذی¬صلاح حداکثر ظرف دو روز، اظهارنظر کتبی خود را نسبت به صلاحیت معتمدان معرفیشده، به وزیر کشور ارسال کند. چنانچه هیأت مرکزی نظارت با دلایل موجه کل یا تعدادی از معتمدان پیشنهادی را تأیید نکرد، وزیر کشور موظف است به تعداد دو¬ برابر مورد¬نیاز، افراد دیگری را که واجد شرایط باشند به هیأت مرکزی نظارت پیشنهاد نماید. هیأت مرکزی نظارت حداکثر ظرف ۴۸ ساعت نظر خود را به ¬صورت کتبی اعلام می نماید.
تبصره ۲ ـ اگر برای مرتبه دوم معتمدان پیشنهادی، مورد تأیید هیأت مرکزی نظارت قرار نگیرند، در صورتیکه حداقل بیست¬ نفر مورد تأیید باشند، اعضای اصلی و علی البدل را از میان خود انتخاب خواهند کرد، در غیر این¬صورت وزیر کشور با تأیید هیأت مرکزی نظارت ظرف ۴۸ ساعت، سایر معتمدان را انتخاب خواهد کرد.
ماده ۳۷ (الحاقی ۱۴۰۲/۵/۱) ـ وظایف هیأت اجرائی مرکزی، علاوه بر مواردی که در این قانون برعهده آنها گذاشته شده¬است، بهشرح زیر است:
۱ ـ مسؤولیت حسن اجرای فرایند اجرائی انتخابات در همه سطوح
۲ ـ هماهنگی با نهادهای مرتبط در برگزاری انتخابات
۳ ـ تصویب برنامه زمانبندی و اجرائی انتخابات با تأیید شورای نگهبان
۴ ـ رسیدگی به موضوعات ارجاعی از سوی وزیر کشور
۵ ـ هماهنگی¬های لازم جهت تأمین امنیت اجرای انتخابات در چهارچوب قوانین
ماده ۳۸ (الحاقی ۱۴۰۲/۵/۱) ـ وزارت کشور موظف است بهمنظور اجرای انتخابات، ستادی را تحت ¬عنوان «ستاد انتخابات کشور» با وظایف زیر تشکیل دهد:
۱ ـ تنظیم برنامه زمان¬بندی فرایندهای اجرائی انتخابات و ارائه به هیأت اجرائی مرکزی انتخابات
۲ ـ برنامه¬ریزی به ¬منظور اجرای مطلوب کلیه فرایندهای انتخاباتی در چهارچوب قانون و مصوبات هیأت¬ اجرائی مرکزی انتخابات
۳ ـ هماهنگی¬های اجرائی با کلیه دستگاه ها و نهادها درخصوص برگزاری انتخابات در چهارچوب مصوبات هیأت اجرائی مرکزی
۴ ـ اطلاع¬رسانی عمومی درخصوص کلیه فرایندهای انتخابات
۵ ـ طراحی و چاپ تعرفه ¬ها، اوراق و کاربرگ¬ های انتخابات و تهیه اقلام و لوازم انتخاباتی از جمله لوازم موردنیاز برای برگزاری انتخابات الکترونیکی
۶ ـ سایر امور محوله مرتبط با انتخابات از سوی وزیر کشور
ماده ۳۹ (اصلاحی ۱۴۰۲/۵/۱) ـ دو هفته پیش از ثبتنام، فرماندار مرکز حوزه¬ های انتخابیه دستور تشکیل هیأت های اجرائی حوزه¬ های فرعی را به فرماندار یا بخشدار حوزههای فرعی صادر نموده و خود موظف است ظرف هفت روز در مرکز حوزه انتخابیه هیأت اجرائی انتخابات را با حضور هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه به ریاست خود و عضویت سایر اعضای حقوقی شامل یک¬ نفر حقوقدان با معرفی رئیس کل دادگستری استان و رئیس یا سرپرست ثبتاحوال مرکز حوزه انتخابیه و هشت¬نفر معتمدان موضوع ماده (۳۲ مکرر ۱) این قانون تشکیل دهد.
تبصره ۱ ـ در دوره¬ هایی که انتخابات مجلس همزمان با انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار می ¬شود، هیأتهای اجرائی مرکز حوزه انتخابیه و حوزه فرعی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری، در صورت عدم مخالفت مجلس خبرگان رهبری، حسب مورد همان هیأت های اجرائی شهرستان و بخش در انتخابات مجلس می¬ باشد.
تبصره ۲ ـ داوطلبی همزمان در انتخابات مجلس و سایر انتخاباتها بهاستثنای انتخابات مجلس خبرگان رهبری ممنوع است.
تبصره ۳ ـ در صورتی که حوزه انتخابیه بخش، فاقد رئیس ثبت احوال باشد، مقام منصوب¬ کننده استانی (مدیرکل ثبت احوال) باید نمایندهای را به بخشدار معرفی کند.
ماده ۴۰ (الحاقی ۱۴۰۲/۵/۱) ـ بهمنظور تعیین معتمدان هیأت اجرائی، فرماندار حداکثر ظرف ۴۸ ساعت پس از صدور دستور تشکیل هیأت های اجرائی، مجموعاً سینفر از شخصیت های دینی، سیاسی، فرهنگی، علمی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی محل که دارای صلاحیت های مندرج در این قانون باشند را به عنوان معتمد با مشخصات قابل شناسایی جهت تعیین¬ صلاحیت به هیأت نظارت مربوط معرفی می نماید.
هیأت نظارت مزبور با أخذ نظر مراجع ذی¬صلاح موظف است حداکثر ظرف ۴۸ ساعت، اظهارنظر کتبی خود نسبت به صلاحیت معتمدان معرفیشده را برای فرماندار ارسال کند. پس از تأیید هیأت نظارت با رعایت تبصره (۱) این ماده، فرماندار حداکثر ظرف ۴۸ ساعت جلسهای با حضور هیأت نظارت شهرستان و حداقل دوسوم معتمدان مذکور تشکیل می دهد که ضمن آن هشت¬نفر معتمدان هیأت اجرائی با رأی مخفی و اکثریت نسبی به عنوان عضو اصلی و پنج¬نفر بهعنوان عضو علی البدل به ترتیب آراء انتخاب میشوند.
تبصره ۱ ـ چنانچه هیأت نظارت با دلایل موجه کل یا تعدادی از معتمدان پیشنهادی را تأیید نکرد، فرماندار مربوط موظف است ظرف ۲۴ ساعت با اعضای حقوقی هیأت تشکیل جلسه داده و به تعداد دو¬برابر مورد نیاز، افراد واجد شرایط دیگری را با مشخصات قابل¬ شناسایی جهت تعیین¬ صلاحیت به هیأت نظارت مربوط پیشنهاد دهد. هیأت نظارت حداکثر ظرف ۴۸ ساعت نظر خود را به ¬صورت کتبی اعلام می نماید. اگر برای مرتبه دوم، معتمدان پیشنهادی، مورد تأیید هیأت نظارت مربوط قرار نگیرند، در صورتیکه حداقل بیست¬ نفر مورد تأیید باشند، اعضای اصلی و علی البدل را از میان خود انتخاب میکنند، در غیراین¬صورت استاندار با هماهنگی هیأت نظارت استان ظرف ۲۴ ساعت، سایر معتمدان را انتخاب خواهد کرد.
تبصره ۲ ـ نحوه تشکیل، مهلت، ترکیب و تعداد اعضای هیأت اجرائی حوزههای انتخابیه فرعی با هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه یکسان است.
تبصره ۳ ـ تقصیر در فرایند تشکیل هیأت های اجرائی از طرف فرماندار یا بخشدار یا هیأت اجرائی و هیأت های نظارت مستوجب جزای نقدی درجه هفت موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی است.
ماده ۴۱ (الحاقی ۱۴۰۲/۵/۱) ـ تصمیمات هیأت¬های نظارت قابل اعتراض و رسیدگی در هیأت مرکزی نظارت است.
ماده ۴۲ (اصلاحی ۱۴۰۲/۵/۱) ـ شرایط اعضای هیأت های اجرائی و نظارت، هیأت های بازرسی وزارت کشور و شورای نگهبان، ناظران شورای نگهبان، اعضای شعب و نمایندگان فرماندار و بخشدار بهشرح زیر است:
۱ ـ اعتقاد به اسلام
۲ ـ التزام عملی به احکام اسلام و قانون اساسی
۳ ـ حداقل سواد خواندن و نوشتن
۴ ـ عدم وابستگی به گروه های غیرقانونی
۵ ـ عدم سابقه محکومیت کیفری مؤثر و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی
۶ ـ عدم سابقه محکومیت به جرائم انتخاباتی
تبصره ۱ ـ اقلیتهای دینی شناخته ¬شده در قانون اساسی، تنها از شرط اعتقاد به اسلام و التزام عملی به آن معاف بوده و باید دارای وثاقت، امانت و سایر شرایط قانونی لازم باشند.
تبصره ۲ ـ مقامات منصوب¬ کننده مکلفند در صورت اطلاع از نبود این شرایط درخصوص اعضای مذکور در این ماده اقدام به تغییر آنها نمایند.
تبصره ۳ ـ هیچیک از اعضای موضوع این ماده نباید داوطلب نمایندگی بوده و یا با نامزدهای انتخابات بهترتیب زیر خویشاوندی نسبی یا سببی داشته باشد:
الف ـ خویشاوندی نسبی: پدر، مادر، فرزند، برادر و خواهر
ب ـ خویشاوندی سببی: همسر، پدر، مادر، برادر و خواهر همسر و همسر فرزند داوطلب
تبصره ۴ ـ در صورتی که اعضای حقوقی هیأت اجرائی شامل فرماندار، نماینده رئیس دادگستری و رئیس ثبت احوال با هر یک از نامزدها رابطه خویشاوندی مذکور در تبصره (۳) این ماده داشته¬ باشند، مقام منصوب¬ کننده باید فردی را بهعنوان جایگزین وی معرفی کند.
ماده ۴۳- اعضای هیأت اجرائی پس از پذیرفتن عضویت، ملزم به شرکت در جلسات و امضای صورتجلسات و اعتبارنامه منتخبین و انجام سایروظایف قانونی میباشند. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۵/۳/۳)
تبصره ۱ (اصلاحی ۱۴۰۲/۵/۱)- در صورت عدم شرکت فرماندار یا بخشدار حوزه انتخابیه، یا حقوقدان و یا رئیس ثبت احوال در جلسات، هیأت اجرائی موظف است مراتب را طیصورتجلسهای به مقامات اجرائی مافوق آنها اعلام داشته کسب تکلیف نماید
تبصره ۲ (اصلاحی ۱۴۰۲/۵/۱)- در صورت غیبت فرماندار یا بخشدار یا حقوقدان و یا رئیس ثبت احوال حوزه انتخابیه و یا بروز هر نوع اختلاف در هیأت اجرائی که منجر به توقفانتخابات شود، هیأت نظارت موظف است مراتب را به فوریت به هیأت نظارت مافوق گزارش دهد.
تبصره ۳- هیأت اجرائی موظف است در صورت جلسات و گزارش کار خود موارد غیبت اعضا را با ذکر علت غیبت به وزارت کشور اعلام دارد.
ماده ۴۴- هرگاه در جریان انتخابات یک یا چند نفر از معتمدین هیأت اجرائی دو جلسه متوالی یا چهار جلسه متناوب از حضور در جلسات هیأتاجرائی خودداری نمایند یا از سمت خود استعفا دهند و یا هیأت اجرایی را از اکثریت ساقط کنند، به جای آنان به ترتیب تعداد رأی از معتمدینعلیالبدل وسیله فرماندار یا بخشدار دعوت به عمل خواهد آمد. در صورتی که با دعوت از اعضای علیالبدل باز هم اکثریت حاصل نگردد، از باقیماندهاز معتمدین (تا سی نفر) تامین خواهند نمود.
ماده ۴۵- هیأتهای اجرائی فرعی بلافاصله پس از انتخابات معتمدین تشکیل جلسه داده و تعداد و محل استقرار شعب ثبت نام واخذ رأی را تعییننموده و به وسیله رئیس هیأت به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه جهت طرح در هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه اعلام میدارند.
ماده ۴۶- جلسات هیأتهای اجرائی اصلی و فرعی با حضور دو سوم کلیه اعضاء رسمیت یافته و اخذ تصمیم با اکثریت مطلق حاضرین خواهد بود.
تبصره- رأی ممتنع در حکم رأی مخالف خواهد بود.
ماده ۴۷- هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه پس از تعیین محلهای استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأی در مرکز حوزه انتخابیه و بررسی و تأیید وتصویب مصوبات هیأتهای اجرایی فرعی در مورد تعداد و محل شعب ثبت نام و اخذ رأی نُه روز قبل از روز اخذ رأی مبادرت به انتشار آگهی انتخاباتحاوی تاریخ برگزاری انتخابات، ساعات اخذ رأی، شرایط انتخاب کنندگان، جرائم و تخلفات و مقررات جزایی و محل شعب ثبت نام و اخذ رأی درسراسر حوزه انتخابیه مینمایند.
تبصره- در صورت بروز بعضی از مشکلات با موافقت وزارت کشور، مهلت نُه روز تا هفت روز تقلیل مییابد.
ماده ۴۸- فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه موظف است سه نسخه از آگهیهای منتشره در سطح حوزه انتخابیه را به وزارت کشور ارسالدارد. یک نسخه از این آگهیها به وسیله وزارت کشور به هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات منتخب شورای نگهبان فرستاده میشود.
ماده ۴۹ (اصلاحی ۱۴۰۲/۵/۱) ـ هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه و حوزههای فرعی حداقل تا یک¬ماه پیش از روز اخذ رأی، برای هر شعبه ثبتنام و اخذ رأی، سه تا پنجنفر و در شعب پرتراکم هفت تا نه¬ نفر و در تهران حداکثر تا یازده نفر از معتمدان محل، انتخاب و به فرماندار یا بخشدار جهت صدور حکم معرفی مینمایند.
تبصره ۱- اعضاء شعب ثبت نام و اخذ رأی از بین خود یکنفر رئیس، یکنفر نایب رئیس و بقیه اعضاء را به عنوان منشی انتخاب مینمایند وبایستی ترتیبی اتخاذ نمایند که یک روز قبل از روز اخذ رأی، محل شعبه آماده برای اخذ رأی باشد.
تبصره ۲- محل شعب ثبت نام و اخذ رأی مندرج در آگهی انتخابات غیرقابل تغییر است مگر اینکه دائر نمودن شعبه و یا ادامه کار آن در محلاعلام شده قبلی، به علت حوادث غیرمترقبه یا هر علت دیگری مقدور نباشد؛ که در این صورت مراتب تغییر شعبه ثبت نام و اخذ رأی توسط هیأتاجرایی و ناظران شورای نگهبان با ذکر علت، صورتجلسه شده و شعبه ثبت نام و اخذ رأی جدید در کوتاهترین فاصله نسبت به شعبه سابق به نحویدایر خواهد شد که خللی در مراجعه رأیدهندگان و تشخیص محل شعبه ایجاد نشود و تبدیل شعبه باید به اطلاع مردم محل برسد.
تبصره ۳- تشکیل شعب ثبت نام و اخذ رأی در موزهها ممنوع میباشد.
ماده ۵۰- فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه موظف است مستقیما یا با تفویض اختیار به فرماندار یا بخشدار حوزههای فرعی برای هریک ازشعب ثبت نام و اخذ رأی یک نفر نماینده تعیین نماید.
ماده ۵۱- هیأتهای اجرائی انتخابات مسؤول صحت جریان انتخابات در حوزه انتخابیه خود میباشند.
تبصره- در مواردی که وزارت کشور برای حسن انجام انتخابات در برگزاری مرحله دوم ضروری بداند، بااطلاع و تأیید هیأت مرکزی نظارت برانتخابات دستور تجدید انتخاب معتمدین هیأت اجرائی حوزه انتخابیه را صادر خواهد نمود.
ماده ۵۲- کلیه امور انتخابات بخش مرکزی را هیأت اجرائی حوزه انتخابیه شهرستان انجام میدهد.
ماده ۵۳- هیأت اجرائی فرعی با تصویب هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه میتواند برای مناطق صعبالعبور و کوهستانی و مسافتهای دور ونقاطی که تأسیس شعب ثابت اخذ رأی مقدور نیست، شعب اخذ رأی سیار تشکیل دهد. هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه نیز میتواند در صورتی کهلازم بداند، نسبت به تأسیس شعب اخذ رأی سیار در مرکز حوزه انتخابیه و بخش مرکزی اقدام نماید و در هردو مورد باید به اطلاع هیأت نظارت برسد.و همچنین نمایندهای از هیأت نظارت در معیت صندوق سیار بوده و مسیر گردش صندوق را در صورتجلسه قید و تأیید نماید.