ماده 1 ـ در این آیین نامه اصطلاحات زیر درمعانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف - قانون: قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور - مصوب 1394 -
ب - بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
پ - بانک عامل: بانک های اعطا کننده تسهیلات.
ت - تسهیلات: تسهیلات اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی توسط بانک عامل طی برنامه های سوم، چهارم و پنجم توسعه.
ث - تسهیلات گیرنده: اشخاص حقیقی یا حقوقی بخش خصوصی، تعاونی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی دریافت کننده تسهیلات.
ج - بدهکار: تسهیلات گیرندگانی که طرح تسهیلاتی آنها در دوره تنفس و یا بازپرداخت اقساط تسهیلات قرار داشته و یا دوره تأمین مالی طرح ( استفاده، تنفس و بازپرداخت ) به اتمام رسیده است و همچنان بدهکار می باشند.
چ - کارگروه ملی: کارگروهی متشکل از نمایندگان تام الاختیار سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی، معاونت حقوقی رئیس جمهور، دبیر کمیسیون اقتصاد هیأت دولت، نماینده بخش خصوصی و حسب مورد نماینده تام الاختیار دستگاه اجرایی ذی ربط.
ح - کارگروه استانی: کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید موضوع تصویب نامه شماره 18151 /ت 50720 هـ مورخ 19 /2 /1394 و اصلاحات بعدی آن.
خ - نماینده بخش خصوصی: نماینده اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.
ماده 2 - پرداخت حداقل بیست و پنج درصد اقساط سررسید شده به مأخذ نرخ روز گشایش به صورت علی الحساب تا پایان خرداد سال 1396 و در رابطه با آن دسته از بدهکارانی که دارای اقساط سررسید شده نمی باشند صرفاً ارائه درخواست کتبی به بانک عامل در چارچوب این آیین نامه در مهلت زمانی مندرج در تبصره ( 1 ) ماده ( 20 ) قانون، تعیین تکلیف محسوب می گردد.
ماده 3 - نرخ تسویه نهایی اقساط تسهیلات بابت پرداختی های اعتبارات/بروات اسنادی و یا حواله های ارزی به ازای هر دلار و یا معادل آن به سایر ارزها بر اساس اعلام بانک مرکزی خواهد بود که به شرح زیر محاسبه می شود:
الف - تسهیلات پرداختی قبل از تاریخ 3 /7 /1391 ارزش حال یک واحد ارز پرداختی ( شامل اصل و سود ) در تاریخ 3 /7 /1391 بر حسب نرخ سود مندرج در قرارداد به صورت ارزی.
ب - تسهیلات پرداختی پس از تاریخ 3 /7 /1391 با رعایت بند ( الف ) ماده ( 5 ) این آیین نامه پس از کسر اصل اقساط مرتبط پرداخت شده.
پ - مجموع بدهی های موضوع بندهای ( الف ) و ( ب ) بر حسب نرخ دوازده هزار و دویست و شصت ( 260 /12 ) ریال به ازای هر دلار و یا معادل آن به سایر ارزها بر حسب اعلام بانک مرکزی به ریال تبدیل می شود.
ت - ارزش حال مبلغ ریالی موضوع بند ( پ ) بر حسب نرخ سود تسهیلات عقود مشارکتی به مأخذ پانزده درصد از تاریخ 4 /7 /1391 تا زمان تسویه بدهی محاسبه می گردد و مبلغ حاصله به عنوان اصل و فرع ریالی محاسبات موضوع بند ( پ ) در نظر گرفته می شود.
تبصره 1 (اصلاحی 06/08/1394)- تسهیلات گیرندگانی که کالاهای وارداتی یا کالاهای تولیدی آن ها مشمول مقررات قیمت گذاری بوده است بر حسب اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت و تأیید کارگروه ملی مشمول تخفیف براساس رابطه و حداکثر
( T2/T1 ) ( 1 - Pc/Pm ) ) R و حداکثر معادل معادل پنج درصد خواهند بود:
R= نسبت تأمین مالی از حساب ذخیره ارزی به کل تأمین مالی طرح ( ارزی و ریالی ).
Pc= قیمت کنترلی محصول تولید شده و به فروش رفته.
Pm= قیمت بازار آزاد در داخل و در غیر این صورت، قیمت جهانی به تشخیص کارگروه.
2T= تعداد دوره های شش ماهه بازپرداخت که مشمول قیمت گذاری بوده است.
1T= تعداد کل دوره های شش ماهه طول عمر طرح مطابق گزارش توجیه فنی، مالی و اقتصادی طرح نزد بانک عامل.
تبصره 2 (الحاقی 06/08/1394)- بانک عامل موظف است ظرف دو ماه پس از درخواست بدهکارانی که فاقد اقساط سررسید شده می باشند و دو ماه پس از تاریخ پرداخت بیست و پنج درصد وجه علی الحساب اقساط سررسید شده برای بدهکارانی که دارای اقساط سررسید شده می باشند، محاسبات بدهی آنها را براساس این آیین نامه انجام و به وی ابلاغ نماید.
تبصره 3 (الحاقی 06/08/1394)- بدهکاران به حساب ذخیره ارزی که تا زمان ابلاغ قانون بدون استفاده از مفاد مصوبات شماره 176761 /46075 مورخ 8 /9 /1390 و شماره 183302 /49854 مورخ 11 /12 /1392 و اصلاحیه بعدی آن و مصوبات موردی هیئت امنای حساب ذخیره ارزی اقساط سررسید شده نداشته باشند، حسب دستورالعملی که توسط کارگروه ملی تهیه و به تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد، با تأیید کارگروه ملی از تخفیف حداکثر پنج درصد سود مندرج در بند ( 3 ) ماده ( 3 ) این آیین نامه بهره مند می شوند.
ماده 4 - مشمولین ماده ( 3 ) باید تا پایان خرداد سال 1398 نسبت به پرداخت اقساط سررسید شده اقدام نمایند. در این صورت، مشمولین مزبور می توانند ارزش حال اقساط سر رسید نشده به نرخ تسویه موضوع ماده ( 3 ) را ظرف همان مدت به صورت یکجا پرداخت و یا بر اساس نرخ سود تسهیلات عقود مبادله ای به مأخذ پانزده درصد مجدداً در مهلت قراردادهای منعقده و مصوبات قبلی هیئت امنای حساب ذخیره ارزی حسب مورد تقسیط نمایند.
تبصره (منسوخه 06/08/1394)- در صورت عدم انجام تکلیف مقرر در این ماده، بدهکار مکلف به پرداخت بر اساس مفاد قراردادهای منعقده و مصوبات قبلی هیئت امنای حساب ذخیره ارزی حسب مورد خواهد بود.
تبصره 1 (الحاقی 06/08/1394)- چنانچه متقاضی در تسویه اقساط سررسید شده، ظرف مهلت مقرر در چارچوب این آیین نامه اقدامی ننماید وجوه پرداختی موضوع این آیین نامه بعنوان بخشی از اقساط معوقه تسهیلات براساس قرارداد قبلی لحاظ و به نرخ روز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به حساب ذخیره ارزی واریز خواهد شد.
تبصره 2 (الحاقی 06/08/1394)- درصورت تقسیط سررسید نشده چناچه حداکثر دو یا سه قسط متوالی معوق شود، بدهکار مکلف به پرداخت مانده بدهی براساس مفاد قراردادهای منعقده و مصوبات قبلی هیئت امنای حساب ذخیره ارزی حسب مورد می باشد.
تبصره 3 (اصلاحی 12/10/1397)- متقاضیان استفاده از مزایای آیین نامه ماده ( 20 ) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور که ( 25 ) درصد علی الحساب اقساط سررسید شده ( موضوع ماده ( 2 ) آیین نامه ) را پرداخت ننمودند، بدون شرط پرداخت ( 25 ) درصد علی الحساب اقساط سررسید شده تا تاریخ 29 /12 /1397 می توانند به صورت یکجا اقساط سررسیده شده را تسویه نمایند.
تبصره 4 (اصلاحی 27/12/1396)- سهم سود بانک های عامل موضوع جزء ( 5 ) بند ( ج ) شرایط و ضوابط اعطای تسهیلات از محل حساب ذخیره ارزی مصوب جلسه 16 /5 /1386 هئیت امنای حساب ذخیره ارزی برای بدهکاران حساب ذخیره ارزی که از مزایای این آیین نامه استفاده نموده اند بعد از تبدیل به ریال از تاریخ 3 /7 /1391 معادل سه واحد درصد از سود پانزده درصد اصل تسهیلات مندرج در آیین نامه تعیین می شود.
ماده 5 - موارد ذیل مشمول استفاده از مزایای مقرر در ماده ( 3 ) این آییننامه بوده و سایر بدهکاران مشمول تسویه بدهی ارزی به نرخ ارز روزانه اعلامی توسط بانک مرکزی خواهند بود:
الف - تسهیلات پرداختی که حداقل یک پرداختی در قالب اعتبار/برات اسنادی و یا حواله ارزی قبل از تاریخ 4 /7 /1391 ( راه اندازی اتاق مبادلات ارزی ) داشته باشد.
تبصره (منسوخه 04/12/1395)- در خصوص آن دسته از تسهیلات گیرندگانی که بخشی از تسهیلات قبل و بخشی دیگر بعد از تاریخ 4 /7 /1391 پرداخت شده است، صرفاً بخش پیش از تاریخ فوق مشمول ماده ( 3 ) بوده و مابقی مشمول تسویه بدهی ارزی به نرخ ارز روزانه اعلامی توسط بانک مرکزی خواهد بود.
ب - بدهکارانی که به دلیل عدم رفع تعهد ارزی بابت ارائه پروانه سبز گمرکی مطابق با اسناد حمل، پرونده تعهداتی آنها مفتوح می باشد، در صورتی که تا سه ماه پس از ابلاغ این آیین نامه تعهد خود را ایفا نمایند.
ماده 6 - آن دسته از بدهکارانی که در چارچوب این آیین نامه نسبت به تعیین تکلیف بدهی خود موضوع ماده ( 2 ) اقدام نموده و به طور یکجا و یا در سررسیدهای تعیین شده نسبت به بازپرداخت اقساط تسهیلات اقدام نمایند، مشمول بخشودگی جرایم تأخیر تأدیه دین خواهند بود.
تبصره - بانک عامل مکلف است جرایم تأخیر در تأدیه باقی مانده اقساط را مطابق ضوابط اعطای تسهیلات ریالی ( در خصوص اقساط ریالی ) در متمم قرارداد پیش بینی نمایند.
ماده 7 - سهم سود بانک عامل بر اساس نرخ نهایی تسویه، به صورت ریالی خواهد بود.
ماده 8 - هر گونه تغییر در دوره های تأمین مالی و بخشودگی وجه التزام تأخیر تأدیه دین بابت تسهیلات اعطایی به بخش خصوصی، تعاونی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی، تابع شرایط و ضوابط و قرارداد عاملیت اعطای تسهیلات موضوع مصوبه شماره 70964 /100 مورخ 24 /5 /1386 هیأت امنای حساب ذخیره ارزی ( ابلاغی طی بخشنامه شماره 1039 /60 مورخ 5 /7 /1386 و اصلاحیه های بعدی آن ) و بخشنامه ها و دستورالعمل های مربوط خواهد بود.
ماده 9 - استفاده از مزایای موضوع این آیین نامه در خصوص آن دسته از بدهکارانی که به علت عدم پرداخت اقساط در سررسید، پرونده مربوط توسط بانک عامل به مراجع قضایی ارجاع گردیده است، منوط به عدم صدور قرار سقوط دعوی ( در صورت استرداد دعوی از سوی بانک عامل ) و پرداخت هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل توسط تسهیلات گیرنده خواهد بود.
ماده 10 - استفاده از مزایای موضوع این آیین نامه در خصوص آن دسته از بدهکارانی که به علت عدم پرداخت اقساط در سررسید، پرونده مربوط از طریق مراجع قضایی یا ثبتی منجر به صدور اجراییه شده باشد، منوط به پرداخت هزینه های اجرایی و حق الوکاله جهت مختومه نمودن پرونده اجرایی خواهد بود.
ماده 11 - کسری معادل ریالی اقلام پرداختی توسط بدهکار نسبت به نرخ روزانه اعلامی در روز تسویه نهایی اقساط در چارچوب این آیین نامه، به عهده حساب ذخیره ارزی خواهد بود.
ماده 12 - بانک عامل موظف است با بدهکار برای استفاده از مزایای این آیین نامه متمم قرارداد تنظیم نماید.
ماده 13 - در صورتی که بدهکار ظرف مهلت مقرر در قانون و این آیین نامه نسبت به تعیین تکلیف اقدام ننماید، همچنان مفاد قراردادهای منعقده و مصوبات قبلی هیئت امنای حساب ذخیره ارزی حسب مورد لازم الاجراء خواهد بود.
ماده 14 - بدهکار از تاریخ ابلاغ قانون ( توقف کلیه اقدامات قانونی و اجرایی ) تا زمان ابلاغ این آیین نامه، از بخشودگی جرایم تأخیر تأدیه دین برخوردار می باشد.
ماده 15 - اعمال مفاد این آیین نامه در مورد کل تسهیلات اعطایی برای یک طرح موضوعیت داشته و با تفکیک آن به قرارداد اولیه و متمم و یا هر عنوان دیگر نمی توان برای بخشی از تسهیلات طرح از مزایای این آیین نامه استفاده نمود.
ماده 16 - بانک عامل موظف است پس از وصول وجه از بدهکار، فهرست مربوط را با ذکر نام متقاضی، نام طرح، شماره اعتبارات / بروات اسنادی و یا حواله های ارزی پوشش های مربوط و مبالغ ارزی بابت اصل، سود و نرخ ارز مبنای محاسبه تسهیلات به تفکیک هر پوشش به اداره عملیات ارزی بانک مرکزی جهت اعمال در سیستم حساب های ارزی ارسال نماید.
ماده 17 - بانک عامل مکلف است پس از اتمام مهلت تعیین شده در تبصره ( 1 ) ماده ( 20 ) قانون، نسبت به انجام محاسبات و تسویه مطابق مفاد این آیین نامه اقدام و فهرست بدهکاران به تفکیک تسویه شده و سایر را به دبیرخانه کارگروه ملی مستقر در دفتر کمیسیون اقتصاد هیات دولت ارسال نماید.
تبصره 1 - مسئولیت صحت اطلاعات ارایه شده به عهده بانک عامل است.
تبصره 2 - بانک عامل مکلف است هر گونه ابهام در موضوع این آیین نامه را از کارگروه ملی استعلام نماید.
ماده 18 - وظایف کارگروه ملی به شرح زیر تعیین می شود:
الف - تطابق شرایط در موارد اعتراض بدهکاران.
ب - محاسبه نرخ تخفیف موضوع تبصره ( 1 ) ماده ( 3 ).
پ - اعلام نظر در خصوص هر گونه ابهام بانک ها در اجرای این آیین نامه.
ت - ارایه گزارش عملکرد به هیأت وزیران در مقاطع زمانی شش ماهه.
تبصره 1 - کارگروه ملی حسب ضرورت می تواند تصمیم گیری در خصوص پرونده های مورد بررسی را پس از اخذ نظرات کارگروه استانی اتخاذ نماید.
تبصره 2 - دستورالعمل های مورد نیاز برای نحوه اجرای این آیین نامه و تشکیل و اداره جلسات کارگروه ملی به تصویب کارگروه مزبور می رسد.
ماده 19 - تصمیمات کارگروه ملی با حداقل چهار رأی لازم الاجراء است.
ماده 20 - در مطالبات حساب ذخیره ارزی که بابت بدهی دولت به بانک ها تهاتر شده است، جریمه تأخیر شهم دولت می شود.
ماده 21 - بدهکارانی که نسبت به بازپرداخت اقساط تسهیلات ( اصل و سود ) اقدام نموده و دارای اقساط معوق نیستند و صرفاً به علت تأخیر در پرداخت اقساط بابت خسارت تأخیر تأدیه ( سود تأخیر و جریمه تأخیر ) بدهی دارند. مشمول بخشودگی جریمه تأخیر ( به استثنای سود دوره تأخیر ) خواهند بود.
ماده 22 - مانده بدهی ارزی تسهیلات گیرندگانی که تسهیلات اعطایی به آنها از محل حساب ذخیره ارزی به عاملیت بانک های ملت، صادرات ایران، تجارت و رفاه کارگران بوده و با بدهی دولت به بانک های مذکور تهاتر شده است ( موضوع تصویب نامه های شماره 150042/ت 45251 هـ، شماره 150053/45251، شماره 150061/45251 و شماره 150075/45251 مورخ 30 /6 /1389 ) و همچنین مانده بدهی ارزی تسهیلات گیرندگانی که تسهیلات اعطایی به آنها از محل بند ( 7 ) تبصره ( 2 ) قانون بودجه سال 1385 کل کشور بوده و مطابق بند ( هـ ) تبصره ( 2 ) قانون بودجه سال 1386 کل کشور به عنوان افزایش سرمایه بانک صنعت و معدن منظور گردیده است، ونیز مانده بدهی ارزی تسهیلات گیرندگانی که تسهیلات اعطایی به آنها در اجرای جزء ( ق ) بند ( 3 ) قانون بودجه سال 1389 کل کشور موضوع تصویب نامه شماره 300846 /ت 46180 هـ مورخ 28 /12 /1389 با بدهی دولت به بانک کشاورزی تهاتر شده است مشمول استفاده از مزایای این آیین نامه می باشد.
تبصره (الحاقی 18/01/1395)- تأمین مابه التفاوت ریالی به منظور تسویه مورد بحث مطابق ماده ( 11 ) آیین نامه اجرایی یادشده پس از تأیید سازمان حسابرسی از محل حساب ذخیره ارزی خواهد بود.
ماده 23 - مهلت های مقرر در این آیین نامه به هیچ عنوان تمدید نخواهد شد و چنانچه تسهیلات گیرندگان در مهلت های تعیین شده نسبت به تسویه اقدام ننمایند، باید مطابق دستورالعمل های حساب ذخیره ارزی نسبت به تسویه اقدام نمایند.
ماده 24 - اصلاحات این تصویب نامه به کلیه تسهیلات گیرندگانی که در چارچوب این آیین نامه اقدام به تعیین تکلیف یا تسویه نموده اند، تسری می یابد.
تبصره (الحاقی 04/12/1395)- مابه التفاوت مبالغ مازاد دریافتی از تسویه کنندگان در چارچوب این آیین نامه که به حساب ذخیره ارزی واریز شده است، از محل ماده ( 11 ) این آیین نامه تأمین می شود.
ماده 25 - آن دسته از بدهکارانی که دارای اقساط سررسید شده هستند، در صورت پرداخت حداقل بیست و پنج درصد علی الحساب موضوع ماده ( 2 ) این آیین نامه، محرومیت های زیر رفع می شود:
الف - عدم گشایش اعتبار اسنادی.
ب - عدم اعطای هر گونه تسهیلات ( ارزی و ریالی ).
پ - عدم تحویل دسته چک و افتتاح حساب جاری جدید.