فصل سوم: راه­‌های معدن (21-48)

مصوب 1391/11/03 به همراه اصلاحات و الحاقات بعدی
الف ) الزامات عمومی ماده ۲۱: در معادن زیرزمینی (به استثنای جبهه کارهای در حال حفاری و سینه کارهای در حال پیشروی) باید حداقل از طریق دو راه با شرایط ذیل به سطح زمین ارتباط داشته باشد: الف) راه‌های مذکور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باشند. ب) عبور افراد یا حمل مجروح از هر یک از آنها میسر باشد. ج) دهانه آنها مجزا بوده و مدخل آنها در نقاط سیل گیر و یا بهمن گیر و مانند آن نباشد. د) در معادنی که از چاه معدنی (شفت) برای حمل و نقل افراد استفاده می‌شود باید تمهیدات و ادوات لازم به نحوی پیش بینی و در شرایط مناسب نگهداری شوند تا همواره راه خروجی مذکور باز نگه داشته شود. ماده ۲۲: در صورت توقف وسیله بارگیری یا باربری در مکان هایی غیر از محل پارکینگ، محوطه توقف وسیله باید با علایم هشدار دهنده مانند شبرنگ، چراغ و حفاظ مشخص شود. ماده ۲۳: حداکثر شیب طولی برای مسیرهای باربری ریلی با لوکوموتیو ۲ درصد و در مسیرهای باربری با تجهیزات چرخ لاستیکی ۱۲ درصد است. ماده ۲۴: شیب، عرض و قوس های هر قسمت از مسیر باربری باید به شکلی باشد که راننده ماشین باربری بتواند به شکل ایمن ماشین را هدایت کند. ماده ۲۵: کلیه مسیرهای باربری و تردد افراد که در معرض آب گرفتگی هستند باید به شکل مناسب آبکشی شوند. ماده ۲۶: سطح مسیر باربری با کامیون در صورت یخ‌زدگی باید به شکل مناسب نمک و شن پاشی شود. ماده ۲۷: برای جابه‌جایی افراد در معدن باید از وسایل نقلیه مناسب که دارای صندلی برای نشستن هستند استفاده شود و بکارگیری وسایل باربری مانند کامیون برای حمل افراد ممنوع است. ماده ۲۸: کارگرانی که در راه ‌های شیب دار با شیب بیش از ۴۵ درجه کار می ‌کنند در زمان کار باید بر روی جایگاه متناسب با نوع کار مستقر شوند یا از تجهیزات حفاظت فردی کار در ارتفاع استفاده کنند. ماده ۲۹: نحـوه طراحی و نصب بونکـرها، ناوها و نقاله ‌های هوایی و زمینی باید به گونه ای باشد که خطر سقوط سنگ یا دیگر اشیاء بر روی افراد وجود نداشته باشد. ماده ۳۰: ورود به بونکر فقط با حضور و کمک شخص دیگری و از بالای آن و با استفاده از حمایل بند کامل بدن، طناب نجات و سایر وسایل حفاظت فردی و رعایت اصول ایمنی باید صورت پذیرد. ب ) راه ‌ها در معادن سطحی ماده ۳۱: حداکثر سرعت باربری و تردد در مناطق مختلف راه ‌های معدنی باید با توجه به مشخصات فنی راه، وضعیت ماشین آلات و شرایط آّب و هوایی توسط مسئول فنی معدن تعیین و با نصب تابلوهای مناسب در مسیرهای تردد مشخص شود. ماده ۳۲: راه ‌های معدنی در مناطق مشرف به پرتگاه ‌ها باید با دیواره اطمینان متناسب با ظرفیت ماشین و سرعت باربری تجهیز شوند به نحوی که حداقل ارتفاع آنها معادل نصف ارتفاع محور چرخ بزرگترین وسیله باربری باشد. ماده ۳۳: عرض مفید راه ‌های دو طرفه معدن باید حداقل معادل دو و نیم برابر عریض ترین ماشین باربری معدن باشد. ماده ۳۴: جهت مجاز تردد وسایل نقلیه در جاده ‌های دو طرفه باید از طریق نصب علایم استاندارد مشخص شود. ماده ۳۵: از جاده ‌های یک بانده که عرض آن فقط برای عبور یک وسیله باربر، کافی است فقط هنگامی می توان به عنوان جاده دو طرفه استفاده کرد که در طول مسیر آن در فواصل هر ۳۰۰ متر توقفگاه کناری مناسب ایجاد شده باشد و از یک سامانه برای مدیریت باربری در پیچ ها و یا سایر مناطق خطرناک استفاده شود. ماده ۳۶: در مواردی که به علت شرایط آب و هوایی یا هر علت دیگری میدان دید رانندگان از سه برابر طول ماشین کمتر است باربری باید متوقف شود. ج ) راه ‌ها در معادن زیرزمینی ماده ۳۷: راه عبور افراد در تونل‌های افقی و شیب دار که باربری ریلی دارند یا مجهز به نوار نقاله هستند باید حداقل ۷۰ سانتیمتر عرض و ۱۸۰ سانتیمتر ارتفاع از کف تونل داشته باشد و محل عبور افراد در تمام مسیر در یک سمت باشد. ماده ۳۸: حفریات شیب داری که برای عبور و مرور افراد اختصاص داده می‌شود باید در شیب‌های مختلف با وسایل ذیل تجهیز گردند: الف) در شیب های ۱۵ ـ ۷ درجه: دستگیره سرتاسری. ب) در شیب های ۳۰ ـ ۱۵ درجه: پله‌های وسیع شیب دار و دستگیره. ج) در شیب های ۴۵ ـ ۳۰ درجه: اسکوب یا پله‌های افقی و دستگیره. د) در شیب ۴۵ درجه و بیشتر از آن: اسکوب. ماده ۳۹: فاصله پاگردها در حفریات با شیب تند مجهز به اسکوب نباید از ۱۰ متر بیشتر باشد. ماده ۴۰: درتونل‌های شیب دار و چاه‌های مایل با باربری ریلی باید در فاصله حداکثر هر ۵۰ متر یک جان‎پناه احداث شود. همچنین در محل استقرار سوزنبان باید جان پناه ساخته شود. د ) شفت ها (چاه ‌های معدنی) ماده ۴۱: ورودی به چاه ‌های معدنی باید دارای شرایط ذیل باشد: الف) داشتن روشنایی کافی در تمام ساعات. ب) سفیدکاری شده باشد. ج) دارای در فولادی و نرده حفاظتی برای جلوگیری از سقوط افراد یا ماشین‌آلات معدنی یا دیگر تجهیزات به داخل چاه. د) پیش‌بینی تسهیلات لازم برای عبور ایمن افراد از یک لبه شفت به لبه دیگر در جاهای لازم. ماده ۴۲: یخ تشکیل شده در مناطقی از چاه معدنی که به علت شرایط آب و هوایی به وجود آمده است باید در اسرع وقت به طریق ایمن زدوده شود. ماده ۴۳: تمامی آب های سطحی و تراوشی برای جلوگیری از ریزش به داخل شفت باید زهکشی و جمع آوری شوند. ماده ۴۴: کف چاه ‌ها باید از تجمع اشیاء رها شده، مواد معدنی و گل و لای تمیز نگه داشته شوند. ماده ۴۵: همه افراد در حین بازسازی و تعمیر و نگهداری چاه ‌ها باید از تجهیزات حفاظت فردی کار در ارتفاع استفاده کنند. ماده ۴۶: کار کردن به تنهایی در چاه ‌های معدنی برای بازسازی و تعمیر و نگهداری آنها ممنوع است. ماده ۴۷: هنگام حفر چاه معدنی، استفاده از سپر محافظ (سکو) در فاصله‌ای کمتر از ۳ متر از جبهه کار الزامی است. این سکو باید علاوه بر کابل فلزی (سیم بکسل) تعلیق به کمک جک‌های مکانیکی افقی به دیواره چاه تثبیت شود. تبصره در سنگ های ریزشی این فاصله نباید از ۲ متر تجاوز کند. ماده ۴۸: هنگام حفر چاه معدنی از زیر سکوی کار تا جبهه کار می‌توان از نردبان طنابی استفاده کرد مشروط بر آن که طول آن از ۳ متر کمتر باشد.